Kurkuma i jej właściwości
Ostryż długi to używana od tysięcy lat, jedna z najbardziej przydatnych i pomocnych człowiekowi roślin. Ta bylina z rodziny imbirowatych używana jest m.in. jako przyprawa, roślina ozdobna, kosmetyczna, czy barwnik. Najbardziej kojarzy nam się z obecności w curry, któremu nadaje charakterystyczny kolor. Ekstrakt kłączy ostryżu długiego, który najczęściej możemy nabyć w sklepach obok innych przypraw, za stosunkowo niską cenę, nazywamy właśnie kurkumą. Kurkuma nie jest jednak zwykłą przyprawą i ma długą tradycję leczniczego zastosowania na świecie.
Kurkuma wykazuje między innymi działanie: ochraniające organy, przeciwgrzybicze, antyoksydacyjne, antybakteryjne, przeciwdepresyjne, przeciwcukrzycowe, przeciwzapalne, przeciwrakowe, neuroprotekcyjne, odmładzające, poprawiające pamięć i kojarzenie. To oczywiście nie jest wszystko.
Wypada jednak dodać, że mowa tutaj o kurkumie, a nie kurkuminie! Ekstrakt pojedynczej substancji nie może się równać do całego spektrum związków chemicznych zawartych w przyprawie. Zakup „czystej” kurkuminy to nie tylko utrata wspaniałych właściwości, ale i nabijanie zysków niezbyt interesującym firmom, które zarabiają na nieświadomości użytkownika. Zanim przejdziemy do listy badań, przemawiających za pozytywnym wpływem kurkumy na zdrowie, omówmy metody jej aplikacji.
Jak stosować kurkumę?
Po pierwsze, warto skonsultować naszą decyzję o suplementacji z lekarzem. Dla niektórych osób, np. biorących leki na depresję lub mających problemy z układem pokarmowym, kurkuma może być niewskazana. Po drugie, zakup świeżego produktu i samodzielne sporządzenie suszu/ekstraktu to jak zawsze, gwarancja najwyższej jakości. Jeśli jednak mamy kurkumę z marketu — nic nie szkodzi. Możemy aplikować ją w takiej formie. Niewielką ilość (maks. pół łyżki do herbaty) mieszamy z czarnym, mielonym pieprzem, gdyż zwiększa on przyswajalność substancji i niesie za sobą podobne korzyści zdrowotne (dlatego i jemu poświęcimy pełnoprawny artykuł na naszej stronie).
Taką miksturę możemy potrzymać kilka minut pod językiem, a następnie połknąć lub wypluć wedle uznania. Warto zrobić to np. tuż przed porannym myciem zębów, aby jak najszybciej zmyć z nich żółty barwnik. Kurkumę możemy także dodawać do wielu potraw, najlepiej tłustych i z pieprzem, aby osiągnąć maksymalny efekt. Subiektywne działanie (np. przeciwdepresyjne, lub nootropowe) staje się odczuwalne po około tygodniu suplementacji, choć u niektórych jednostek następuje to o wiele szybciej. Kurkumą również posypuje się rany, w celu np. uniknięcia zakażenia. Oczywiście zaleca się tu uprzednią dezynfekcję i trzymanie się wszelkich, klasycznych środków higienicznych/sanitarnych.
Kurkuma i jej właściwości
Lista związków chemicznych zawartych w różnych gatunkach rośliny może przyprawić o zawrót głowy. Znajdziemy tam m.in. przeróżne terpeny znane z innych ziół, jak np. alfa-pinen, mircen czy linalool. Właściwości rozgrzewające, antyseptyczne i antybakteryjne to nie wszystko. Znajdziemy tam również związki takie jak germakron, o działaniu przeciwwirusowym lub borneol i kamfora, działające przeciwzapalnie, przeciwutleniająco i neuroprotekcyjnie. Podobnie jak konopie, kurkuma ma w sobie od groma substancji znanych z innych ziół. Kariofilen na przykład, oddziałuje na organizm poprzez układ endokannabinoidowy, pomagając zwalczyć bóle, stany zapalne i zakażenia. Felandreny zaś pomagają zwalczyć lęk, niepokój i nadmierne pobudzenie. Lista robi się już długa, a nie wymieniliśmy nawet 10 procent substancji.
Druga wymieniona w sekcji „Źródła” praca naukowa wylicza je wszystkie i ich zastosowania, odwołując się przy każdym z nich do innych prac i badań. Najwięcej zastosowań podaje się przy użyciu olejków eterycznych, zawierających całe spektrum związków aktywnych. Badania in vivo wykazały nawet działanie skierowane przeciw truciznom niektórych gatunków węży! Działanie przeciwcukrzycowe, hepatoprotekcyjne, przeciw otyłości, przeciwzakrzepowe to tylko niektóre z kolejnych zastosowań olejku eterycznego. Wykazuje on również działanie cytotoksyczne wobec komórek nowotworowych! Olejek eteryczny z gatunku C. aeruginosa rhizome EO m.in. hamuje „łysienie typu męskiego” (związane z genami) oraz stymuluje wzrost nowych włosów.
Kurkuma bywa stosowana także jako środek na depresję. Wstępne badania, także randomizowane z podwójną ślepą próbą wskazują na skuteczność w porównaniu z placebo i zachęcają do dalszych badań na większą skalę. Uważa się, że przeciwdepresyjne działanie kurkumy wynika z usprawniania przewodnictwa dopaminergicznego i serotoninergicznego oraz inhibicji enzymu MAO. Cztery ostatnie linki w sekcji „Źródła” prowadzą do przykładów. Nie tylko badania, ale fora internetowe również polecają przyprawę w takim celu. Jest uznawana za skuteczną przez internautów, a przede wszystkim zarówno ich opowieści, jak i badania naukowe, nie wskazują na prawie żadne skutki uboczne.
Dziękujemy za lekturę dzisiejszego materiału! W sekcji źródła znajdziesz obszerne opracowania, po które możesz sięgnąć po jeszcze więcej wiedzy. Zapraszamy za tydzień, kiedy to poruszymy podobne zastosowania pieprzu czarnego i piperyny!
Źródła
Curcumin, an active component of turmeric (Curcuma longa), and its effects on health
Chemical Composition and Biological Activities of Essential Oils of Curcuma Species
Turmeric, the Golden Spice: From Traditional Medicine to Modern Medicine
Clinical Use of Curcumin in Depression: A Meta-Analysis
Curcumin for the treatment of major depression: a randomised, double-blind, placebo controlled study
Efficacy of curcumin, and a saffron/curcumin combination for the treatment of major depression: A randomised, double-blind, placebo-controlled study
Anti-depressant like effect of curcumin and its combination with piperine in unpredictable chronic stress-induced behavioral, biochemical and neurochemical changes